اجلاس سران گروه بیست در هند

اجلاس سران گروه بیست در هند؛ آیا اعضا برای حل مشکلات جهانی اختلافات را کنار می‌گذارند؟

رهبران ثروتمندترین و قدرتمندترین کشورهای جهان به منظور شرکت در اجلاس «گروه بیست» در روزهای شنبه و یکشنبه در پایتخت هند گرد هم می‌آیند. با این حال، نزاع قدرت بین این کشورها می‌تواند حل مشکلات جهانی را تحت تاثیر قرار ‌دهد.

از زمانی که هند ریاست «گروه بیست» را برعهده گرفته، هنوز نتوانسته است در هیچ یک از موضوعات کلیدی، رضایت همه اعضا را برای رسیدن به اجماع بر سر بیانیه‌ مشترک جلب کند. یکی از موانع اصلی هم، اعتراض روسیه و چین به عبارت‌هایی است که به تهاجم تمام عیار مسکو به اوکراین اشاره دارد.

بر همین اساس، دورنمای رسیدن به یک توافق بین کشورهای عضو و صدور بیانیه مشترک در پایان این اجلاس ممکن است مبهم به نظر برسد. در ادامه به برخی از مسایل و اختلافات بین اعضای گروه بیست را بررسی خواهیم کرد.

اتحاد بالقوه اقتصادهای نوظهور علیه غرب متحد
اعضای تازه‌وارد در بلوک اقتصادی «بریکس» ممکن است حوزه نفوذ غرب را دچار دگرگونی کنند. گروه BRICS (که نام خود را از به هم پیوستن حروف اول نام انگلیسی کشورهای موسس یعنی برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی گرفته است) به عنوان راهی برای تقویت جایگاه اقتصادهای نوظهور در صحنه جهانی و ترویج تجارت و توسعه بین آن‌ها شکل گرفت.

اکنون با اضافه شدن کشورهای عربستان سعودی، ایران، اتیوپی، مصر، آرژانتین و امارات عربی متحده؛ نفوذ فزاینده بریکس بر اقتصاد جهانی مطمئنا خود را در اجلاس سران گروه ۲۰ به منصه ظهور خواهد گذاشت.

یک اقتصاددان به نام «دنیس اسنوئر» معتقد است که شاید جهان از ایده ابتدایی همکاری بین اعضای گروه بیست به سمت موقعیتی سوق پیدا کند که کشورها منفعت خود را در همکاری با بلوک‌های مجزا جستجو کنند؛ و چه بسا فضای همکاری بین این بلوک و آن بلوک به فضای رقابتی یا حتی تضاد منافع پیش برود.

خطر به حاشیه رفتن مسائل مهم جهانی
بزرگترین مساله‌ای که جای نگرانی دارد این است که برخی مسائل جهانی همچون تغییرات اقلیمی، امنیت بین‌الملل، امنیت سایبری و خلع سلاح هسته‌ای، که هر کشوری، چه پیشرفته و چه در حال توسعه را ملزم به همکاری در این زمینه می‌کند، در حاشیه قرار گیرد.

اسنوئر افزود: «این خطر هولناک وجود دارد که بلوک‌های مختلفِ قدرت، به جای اینکه به دنبال منافع مشترک جهانی باشند، به سراغ اعمال نفوذ در جهت منافع محدود خود باشند».

سایه سنگین و مستدام «جنگ» در اوکراین
جنگ در اوکراین قطعا شکاف بزرگ‌تری بین قدرت‌های جهانی ایجاد کرده است. از یک طرف، اوکراین با حمایت اتحادیه اروپا و ایالات متحده قرار دارد و در طرف دیگر نیز روسیه با حمایت چین ایستاده است.

روسیه و چین در تمام گفتگوهای مهم گروه ۲۰ در سال جاری میلادی، جلوی تصویب هرگونه توافق الزام‌آوری را گرفته‌اند. دلیل آن هم مشخص است، چرا که روسیه و چین نسبت به اینکه «درگیری» در اوکراین به عنوان «جنگ» نگریسته شود اعتراض دارند.

آقای اسنوئر در این رابطه گفت: «درست است که این جنگ مشکل مهمی است، اما نباید ما را از یافتن راه‌حل‌های مشترک در زمینه‌های دیگر باز دارد. اگر بگوییم تغییرات اقلیمی را به دلیل جنگ در اوکراین فراموش کرده‌ایم، نسل بعدی ما را نخواهد بخشید.»

درست است که جنگ [در اوکراین] مشکل مهمی است، اما نباید ما را از یافتن راه‌حل‌های مشترک در زمینه‌های دیگر باز دارد

علت غیبت پوتین و شی جین‌پینگ
از آنجایی که دیوان کیفری بین‌المللی در ماه مارس حکم جلب ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه را به اتهام ارتکاب به جنایات جنگی در اوکراین صادر کرد، وی در نشست هند شرکت نخواهد کرد.

ریشی سوناک، نخست وزیر بریتانیا در این رابطه گفت: «[این خود پوتین است] که باعث و بانی تبعید دیپلماتیکش شده است و خودش را در کاخ ریاست جمهوریش منزوی کرده و انتقادها و واقعیت‌ها را نمی‌پذیرد.»