آشنایی با دیالیز کلیه و روش‌ انجام آن

كار کلیه های سالم اینه که با خارج كردن مايع، مواد معدني و مواد زائد اضافي ,خون شما رو پاك نگه مي‌دارن. اونها در عين حال هورمون‌هايي رو مي‌‌سازن كه استخوان‌هاي شما را مستحكم نگه مي‌داره و به توليد خون در بدن كمك مي‌كنه. وقتی كه كليه‌ها دچار نارسايي میشن ،‌ مواد زائد زيانبار در بدن شما تجمع پيدا مي‌كنند، فشار خون شما ممكن است بالا بره، مايعات در بدن شما تجمع پيدا مي‌كنند و ممكنه سلول‌هاي قرمز خون به اندازه كافي در بدن شما توليد نشه.دکتر حمید سجاد هستم متخصص بیماریهای داخلی اینجا هم کانال یوتیوب منه اگه علاقه مند هستین اطلاعاتی در باره دیالیز و همودیالیز اطلاعاتی بدست بیارین ادامه ویدئو رو ببینید

همودياليز براي اولين بار در دهه 1960 ميلادي به صورت يك درمان عملي براي نارسايي كليه درآمد، تا به امروز درمان با اين شيوه كارآمدتر شده و عوارض جانبي اون به حداقل رسيده . در سال‌هاي اخير ماشين‌هاي دياليز كوچكتر و قابل‌حمل‌تر و ساده‌تر شدن و در نتيجه جذابيت بيشتري براي بيماران پيدا كردهن. اما حتي با داشتن بهترين شيوه‌ها و تجهيزات، همودياليز هنوز يك درمان پيچيده است كه استفاده از اون نياز به كار هماهنگ يك گروه كامل مراقبت‌هاي بهداشتي از جمله متخصص كليه، پرستار دياليز، تكنسين دياليز، متخصص تغذيه و مددكار اجتماعي داره





و البته همكاري خودتون و اعضاي خانواده‌تون.همودياليز فرآيندي است كه در آن در افراد دچار نارسايي كليه،‌ خون از بدن بيمار خارج مي‌شود و پس از تصفيه‌شدن در دستگاه دياليز به بدن برمی گرده. دستگاه دياليز يا كليه مصنوعي ماشينيه كه میتونه مواد زائد نامطلوب را از خون جدا كنه يا مواد مورد نياز را به آن اضافه کنه. دستگاه دياليز با انجام اين عمل تعادل اسيد و باز، و مقدار آب و مواد محلول در بدن رو كنترل مي‌كنه.در همودياليز خون به تدريج از بدن خارج میشه، از ميان يك فيلتر مخصوص كه مواد زائد و مايعات اضافي را جدا مي‌كند میگذره، و خون پاك‌‌شده دوباره به بدن باز گردانده میشه.





خارج كردن مواد زائد زيانبار و نمك و مايعات اضافي فشار خون شما رو كنترل مي‌كنه و تعادل مواد شيميايي مثل پتاسيم و سديم رو به بدن شما بر می گردونه.البته اين كليه مصنوعي يك كار مهم كليه طبيعي - توليد هورمون‌هايي كه از جمله بر فشار خون و خون‌سازي تاثير مي‌گذارند - رو نمي‌تونه انجام بده.
يكي از بزرگترين تغييراتي كه در زندگي شما هنگام شروع درمان با همودياليز رخ میده ، اينكه بايد از برنامه دقيقي پيروي كنيد. اغلب بيماران بايد سه بار در هفته براي سه تا پنج ساعت يا بيشتر به درمانگاه دياليز برن تا به دستگاه دياليز وصل بشن.




يكي از مهمترين اقدامات پيش از شروع همودياليز آماده كردن يك راه عروقي براي اتصال به دستگاه دياليزه، يعني محلي از بدن‌ شما كه بشه از اون خون رو خارج كرد و دوباره به بدن برگردوند. اين راه عروقي بايد هفته‌ها يا ماه‌ها پيش از شروع دياليز آماده باشه. اين اتصال عروقي امكان خارج كردن و جايگزيني موثرتر خون شما را با عوارض كمتر امكان‌پذير مي‌كنه.معمولا اين راه عروقي در مچ شما با انجام يك جراحي كوچك و اتصال شريان و وريد ايجاد ميیشه. فشار خون بالاي شريان، وريد را گشاد مي‌كند، و يك راه عروق مناسب براي وارد كردن سوزن دستگاه دياليز ايجاد میشه.



ماشين دياليز در حدود اندازه يك ماشين ظرفشويي است. اين ماشين سه كار عمده را انجام مي‌دهد پمپ كردن خون و نظارت بر جريان خون از لحاظ ايمني. پاك كردن خون از مواد زائد.
نظارت بر فشار خون و ميزان خارج كردن مايعات از بدن شما.دياليزور يك محفظه بزرگ حاوي هزاران فيبر كوچك است كه خون از ميان آنها مي‌گذرد. محلول دياليز و مايع پاك‌كننده،‌ در اطراف اين فيبرها پمپ مي‌شود. اين فيبرها به آب و مايعات اضافي امكان مي‌دهند تا از خون شما به محلول دياليز وارد بشن و بعد به بيرون حمل بشن.اين بخش دياليزور را گاهي كليه مصنوعي مي‌گويند.

محلول دياليز كه مايعي است كه كه در بخش دياليزور به خارج كردن مواد زائد و مايعات اضافي از خون شما كمك مي‌كند. اين مايع حاوي مواد شيمياييه كه به صورت يك اسفنج عمل مي‌كنند. دكتر شما براي درمان شما محلول دياليز خاصي را تجويز مي‌كند. تركيب اين مايع بر اساس ميزان تحمل شما نسبت به درمان با دياليز و آزمايش‌هاي خوني شما ممكن است تغيير داده بشه خیلی از افراد وارد كردن سوزن‌هاي دياليز رو يكي از سخت‌ترين بخش‌هاي اين درمان مي‌دونن. اما اغلب افراد پس از چند جلسه به اونها عادت مي‌كنند.





اگه وارد كردن سوزن براتون دردناك باشه، ممكن است از يك كرم يا اسپري بيحس‌كننده روي پوست‌‌تان استفاده بشه.اغلب مراكز دياليز از دو سوزن استفاده مي‌كنند- يكي خون را به دياليزور وارد مي‌كند و ديگري كه خون را پاك‌شده را به بدن شما بر می گردونه. البته گاهي هم از سوزن‌‌هاي مخصوصي استفاده میشه كه داراي دو منفذ هستند و جريان دوطرفه خون رو ممكن مي‌كنند، اما اين سوزن‌ها كارآيي كمتري دارند، و زمان جلسه دياليز رو هم زیاد می کنند سوزن‌هايي كه براي دياليز با كارآيي بالا يا دياليز جريان سريع استفاده میشن، بايد کمی بزرگتر از اونهایی باشند كه در دياليزورهاي معمول استفاده میشن .


دیالیز بر اصل انتشار مایعات و فیلترشدن سریع مایع از میان یک غشای نیمه‌تراوا استوار است.خون در یک طرف یک غشای نیمه‌تراوا جریان پیدا می‌کنه، و محلول دیالیز در طرف مقابل اون جریان داره. مواد محلولی که مولکول‌های کوچکتری دارند و مایعات از این غشا عبور می‌کنند. خون در یک جهت و محلول دیالیز در جهت مقابل حرکت می‌کنند. این جریان در دو جهت مخالف خون و محلول دیالیز , میزان تفاوت غلظت مواد محلول بین ان دو را به حداکثر میرسونن، و به خارج کردن اوره و کراتی‌نین ( که در واقع مواد زائد نیتروژن دارهست) از خون کمک می‌کنه